Julehygge

Hoewel het in Nederland nu misschien een beetje gedaan is met de cadeautjes-inkoop-race (Sinterklaas is immers allang weer vertrokken), is de gekte hier echt volledig losgebarsten. Waar kinderen in Nederland af en toe hun schoen mogen zetten in de aanloop naar Sinterklaas, krijgen de kinderen hier elke dag (!!) vanaf de eerste advent tot aan kerst een cadeautje in een sok (denk aan de kerstsokken die je in films vaak ziet). Dit betekent dus 23 kleine cadeautjes!! Je kunt je voorstellen dat alleen dit al een enorme drukte geeft in alle winkels. Maar alleen daarmee is een Deen nog lang niet klaar: op kerstavond ligt er namelijk een enorme stapel cadeautjes onder de boom. En hier kennen ze het concept lootjes trekken en dan voor één persoon iets kopen niet. Nee, er moet voor de hele familie iets gekocht worden! Dus stel je voor: een stel met kinderen moet cadeautjes kopen voor: zijn ouders, haar ouders, de kinderen, elkaar, zijn broers/zussen en kinderen, haar broers/zussen en kinderen en misschien ook nog voor een aantal goede vrienden.... :S En aangezien knieperigheid niet bij de kerstgedachte past, worden er grote cadeaus gekocht (rond de € 50!!). Met dit alles in gedachten is het dus niet vreemd dat er veel mensen zijn die een lening nemen om de kerstdagen door te komen. Echt, écht waar!

Maar goed, al die mensen lopen dus nu gestrest rond op zoek naar de laatste cadeautjes... pfff. Dus ik schrok me rot, toen ik zonder goed na te denken nog even op zoek wilde naar een paar verlate sinterklaascadeautjes ;)

Maar afgezien van al deze drukte is het hier erg gezellig. De stad is helemaal in kerstsfeer: er staan hutjes op het plein, waar je een hapje en een drankje of kerstdingen kunt kopen, het plein zelf is versierd met kerstbomen en er staan een reuzenrad en draaimolen die gezellige kerstmuziek spelen. Ik zal als het donker is even wat foto's maken en deze op de site zetten.

Kerst (en de hele advent ervoor) is in Denemarken tijd voor gezelligheid, voor 'hygge'. En eigenlijk is dat heel logisch: het is hier zo donker dat een beetje gezelligheid geen kwaad kan. De zon gaat hier al een uur (!) eerder onder dan bij jullie in Nederland en de laatste paar dagen is het net alsof het niet echt licht wil worden (hoewel dat ook kan komen door de bewolking/mist die hier al sinds zondag hangt ;)).

De kerstversiering is hier iets anders dan in Nederland. Natuurlijk is er een kerstboom en is rood de meest gebruikte kleur. Maar een kerststal zul je hier niet gauw tegenkomen. En als je bovenop de kerstboom kijkt, staat daar geen piek, maar een ster. In de boom zelf hangen naast ballen en slingers ook kleine Deense vlaggetjes (die er met hun rode en witte kleur eigenlijk best goed bijpassen) en op kerstavond wordt er in een grote kring om deze boom heen gedanst, terwijl men ondertussen kerstliedjes zingt :D Verder speelt de kerstman natuurlijk een belangrijke rol, maar mogen vooral de 'julenisser' niet ontbreken. Deze 'julenisser' zijn een soort kerstkabouters; kleine mannetjes er vrouwtjes met rode puntmutjes. Bij een echte Deense kerstversiering mogen de zelfgevlochten rood met witte kersthartjes ook niet ontbreken.

Ook het kersteten van de Denen is anders dan dat van ons. Of beter gezegd: de Denen hebben, in tegenstelling tot ons, traditioneel kersteten. In de aanloop naar kerst is het traditie om 'julefrokost' te houden, op het werk, met vrienden, met de klas enz. Hoewel 'julefrokost' letterlijk vertaald 'kerstlunch' betekent, beginnen deze meestal aan het eind van de middag of het begin van de avond. Het eten dat geserveerd wordt, bestaat onder andere uit roggebrood met haring (deze in verschillende varianten, waaronder met ui en in kerriesaus), aardappelsalade, rode kool, flæskesteg (gebraden varkensvlees), visfilet en gekaramelliseerde aardappels. Deze laatste is toch wel één van mijn favorieten. Naast het toetje natuurlijk ;) : risalamande. Dit is koude rijstepap, waar slagroom, vanille en gehakte amandelen door zijn gemengd, geserveerd met kersensaus. :D Maar in deze schaal met risalamande bevindt zich één hele amandel! Degene die deze amandel te pakken krijgt, mag hem niet opeten en mag het niet aan de rest laten merken. Alles moet op! Pas daarna mag bekend worden wie de amandel heeft, wat natuurlijk tot gevolg heeft dat iedereen naar elkaar zit te kijken (er is namelijk vaak nogal veel risalamande, dus sommige mensen hebben geen zin meer om de rest van hun portie op te eten), waar een aantal mensen weer gebruik van maakt om andere voor de gek te houden door te doen alsof ze iets in hun wang hebben. De persoon met de amandel wint uiteindelijk het amandelcadeautje. Dit is meestal een marsepeinen varkentje.

Maar de Denen zouden geen Denen zijn, als er ook hier geen alcohol bij betrokken was. De traditie schrijft 'snaps' (jenever) voor (echt ondrinkbaar, brrr :S) En daarnaast wordt er natuurlijk bier gedronken, gewoon bier of kerstbier.

Na al dit eten is het tijd voor 'pakkeleg'. Iedereen heeft namelijk een cadeautje meegebracht en deze worden nu in het midden van de tafel gelegd, waarna er met een dobbelsteen om gespeeld wordt (bij 6 mag je een pakje uit het midden pakken en uiteindelijk van elkaar stelen). Dit levert een grappige strijd op om cadeautjes, die als de wekker gaat en ze uitgepakt mogen worden, niets voor blijken te stellen.

Naast dit alles hebben de Denen ook traditonele kerstkoekjes: brunkager (die een beetje als speculaas smaken), klejner (koekjes die naar mijn menig smaken alsof ze te oud zijn: ze zijn namelijk helemaal zacht en slof :() en pepernoten (maar de Nederlandse zijn toch net iets lekkerder ;))!
Daarnaast kan de geur van een sinaasappel een Deen helemaal in de kerststemming brengen :D

Zelf had ik afgelopen weekend een gezellige julefrokost met vrienden van Unnar en is er vrijdag nog een van school. En de volgende ochtend is het dan tijd om af te reizen naar Nederland, waar ik me gelijk weer stort op een kerstdiner met het vaste groepje atw'ers :D

Glædelig jul alle sammen! :D